Ademhalingsbescherming
Ademhalingsbescherming maakt het mogelijk lucht in te ademen die vrij is van gevaarlijke stoffen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het gebruik van filters of het beschikbaar maken van onafhankelijke lucht. Deze bescherming kan als aanvullende bescherming op de werkvloer nodig zijn, als collectieve maatregelen aan de bron onvoldoende blijken.
Risico’s met lucht
Met lucht kunnen de volgende problemen aanwezig zijn:
- Het kan gevaarlijke stoffen bevatten
- Het kan teveel of te weinig zuurstof bevatten
- Het kan een explosief mengsel bevatten
De vorm waarin gevaarlijke stoffen voorkomen zijn dampen, gassen, fijn stof, ultrafijn stof en vezels. Afhankelijk van de stoffen kunnen deze risico’s groot of klein zijn. Ademhalingsbeschermende middelen bieden bescherming tegen deze gevaarlijke stoffen.
Keuze beschermingsmiddel
Ademhalingsbescherming zorgt ervoor dat de in te ademen lucht vrij is van gevaarlijke stoffen. Dat kan op twee manieren: onafhankelijk door schone lucht aan te voeren of afhankelijk door de omgevingslucht te zuiveren met een filter.
Het kiezen van de juiste bescherming vereist een grondige, specialistische kennis van luchtkwaliteit en de bedreigende risicostoffen, maar ook van de verschillende mogelijkheden van ademhalingsbescherming. Een belangrijk onderdeel van een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) behandelt dit aspect.
Welke ademhalingsbescherming het beste is hangt af van verschillende omstandigheden:
- De aard van de vervuiling en de gezondheidsrisico’s die daaraan verbonden zijn
- De grenswaarde: welke concentratie is maximaal toegestaan?
- De locatie en de voorzieningen
- De duur van de werkzaamheden
De noodzakelijke ademhalingsbescherming kan variëren van een eenvoudig wegwerpmasker tot en met een gezichtsbedekkend masker met ademlucht.
Onafhankelijke en afhankelijke bescherming
Onafhankelijke adembescherming maakt gebruik van afgesloten luchtcapsules. Dit zorgt voor onafhankelijkheid van de kwaliteit van de omgevingslucht. Er zijn verschillende situaties waarbij het absoluut noodzakelijk is om onafhankelijke adembescherming te gebruiken:
- Bij onvoldoende zuurstof
- Bij kans op vermindering van het zuurstofgehalte, zoals in een besloten ruimte
- Bij aanwezigheid van stoffen waarvoor speciale regelgeving geldt
- Als de aanwezige stof geen geschikte waarschuwingseigenschappen heeft
- Als de verontreiniging te groot is
Afhankelijke adembescherming, zoals stofmaskers en filtermaskers, beschermt tegen schadelijke en gevaarlijke stoffen of dampen, maar biedt geen extra zuurstof. Met andere woorden: men is nog altijd afhankelijk van de kwaliteit van de omgevingslucht.
Gebruik beschermingsmiddelen
De juiste pasvorm en gedegen onderhoud van maskers zijn voorwaarden voor veilig gebruik. Gasfilters in het bijzonder hebben een beperkte gebruiksduur en moeten dus tijdig vervangen worden. De werknemer dient te overleggen met de werkgever over de ergonomie van de adembeschermingsmiddelen.
Een laatste tip: denk niet te makkelijk over (werken met) gevaarlijke stoffen; in veel gevallen treden de ziekteverschijnselen pas jaren later op! Zorg er dus voor dat het bekend is met welke stoffen er gewerkt wordt, welke risico’s daaraan verbonden zijn en welke maatregelen er getroffen moeten worden om de veiligheid en gezondheid te waarborgen.